به گزارش هم قلم به نقل از مهر، بیژن زنگنه در آستانه برگزاری نشست کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیر اوپک (JMMC) که روز یکشنبه ۲۳ سپتامبر (یکم مهرماه) در الجزایر برگزار میشود، در گفتوگو با موسسه خبری پلاتس و خبرگزاری بلومبرگ در تهران به بیان دیدگاهها و مواضع ایران درباره توافق کاهش عرضه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و تحریمهای آمریکا علیه صنعت نفت ایران پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه در نشست کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیر اوپک در الجزایر شرکت نمی کند، گفت: آقای کاظم پوراردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک، ریاست هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به الجزایر را بهعهده خواهد داشت.
زنگنه درباره موضع ایران درباره توافق کنونی گفت: اعتقاد ما این است که کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق کاهش عرضه نفت اوپک و غیراوپک هیچ حق تصمیمگیری ندارد. این کمیته اختیار قانونی ندارد و از نظر حقوقی دارای صلاحیت نیست که درباره هیچ مسئلهای به تصمیم برسد. ضمن اینکه نظارت آن هم تعیین کننده نیست. این نهاد تنها نظارت و بررسی میکند و به نشست وزارتی گزارش ارائه میدهد. این کمیته حق تصمیم گیری ندارد.
وزیر نفت ادامه داد: تحلیل من اکنون این است که اوپک قربانی جریانی خزنده است که همزمان نتیجه همکاری با آمریکا و ترس از قانون ضد اوپکی مطرح شده در کنگره آمریکا، نوپک (NOPEC) است. آنها اوپک را قربانی میکنند و به آهستگی، بدون اعلام علنی این مسئله، آنها قصد دارند تعداد زیادی از کشورهای تولیدکننده را گردهم آورند و مجمعی ایجاد کنند تا جای اوپک را بگیرد.
وی افزود: اگر نگاه کنید، میبینید که آنها این نشست اوپک و غیر اوپک را به مسئلهای مهم تبدیل میکنند در حالی که چندان مهم نیست. همه ماجرای میان اوپک و غیر اوپک، برای کاهش حدود روزانه ۵۰۰ هزار بشکه از عرضه نفت غیر اوپکیها بود. در این میان جز روسیه و به نظرم قدری هم مکزیک، بقیه کشورها، چیزی از تولید خود را کاهش ندادند. در واقع، آنها ظرفیت افزایش تولید نداشتند.
زنگنه افزود: روسیه برای مدتی کمک کرد و در وضع کنونی، آنها مشکل ما نیستند. آنها کمک کردند و سپس آن دوران منقضی خواهد شد و آنها هر چه بخواهند طبق منافع ملی خود به عنوان کشوری که یک تولیدکننده نفت غیر عضو اوپک است، همکاری میکنند، اما من از کشورهای عضو اوپک انتظار بیشتری دارم و بهویژه در وضع کنونی درست نیست که دو عضو به سردمداری و ایفای نقش رهبری در جریان ضد ایرانی بپردازند.
محدودیت برخی کشورها در خرید نفت از ایران را به اوپک ربط ندهید
وزیر نفت گفت: آنها باید علنی مطرح کنند و بگویند: «آمریکا با ما تماس گرفته و به ما گفته است که تولید را افزایش دهیم و ما هیچ راه دیگری نداریم جز این که این کار را انجام دهیم.» امروز بعضی از کشورها به ما میگویند: «نمیتوانیم نفت بیشتری از شما دریافت کنیم. لطفا ما را درک کنید. ما روابطی طولانی با آمریکا داریم و نمیتوانیم خواسته این کشور را نادیده بگیریم.» بسیار خوب، نمیخواهیم که با یکدیگر دعوا کنیم، اما نگویید این موضوعی است که اوپک گفته است.
آنها باید بگویند که این تصمیم خود آنهاست، زیرا آنها می توانند، همین است که هست، چه بخواهید و چه نخواهید. آنها باید بگویند: «ما تولید خود را افزایش میدهیم زیرا توانش را داریم و به کسی گوش نمی دهیم.» من نمیتوانم در برابر آمریکا مقاومت کنم، اما این تصمیم را در قالب اوپک نگذارید. فکر میکنم به همین دلیل است که آنها در حال تخریب اوپک هستند.
وزیر نفت با بیان اینکه اوپک فراز و نشیب دارد و به طور اصولی وقتی معقول و اثرگذار است که تولید خود را کاهش میدهد، تصریح کرد: زمانی که قیمتها بالا هستند و بازار تقاضا دارد، اعضا هر کاری که دلشان میخواهد میکنند. اوپک تنها زمانی معنادار است که میخواهد تولید را کاهش دهد تا قیمتها را بالا ببرد؛ در اینجا، اوپک تأثیرگذار است. منظور من این است که اگر مراقب نباشیم، با دست خود گور اوپک را میکنیم.
وی درباره اینکه فکر میکنید عربستان و روسیه میتوانند بیش از مقداری که اکنون به بازار سرازیر کرده اند، تولید کنند، گفت: برخی کشورها به ذخیرهسازی خود اتکا میکنند. آنها ارقامی درباره ذخیرهسازیهای خود اعلام میکنند، اما نمیدانم که آنها درست هستند یا نه.
من نمیدانم این ذخیرهسازیهایی که عربستان میگوید خارج از کشورش و جاهای دیگر دارد، واقعی هستند یا نه، اما فکر میکنم از حالا به بعد، آنها به ذخیرهسازی خود و نه تولید، اتکا میکنند تا نفت به بازار سرازیر کنند. فکر میکنم آنها ظرفیت تولید بیشتر ندارند، اما سرانجام، این مسئله چندان دوام نخواهد داشت. هیچ تحلیل بینالمللی نمیگوید که از دست رفتن تولید ایران میتواند در بلند مدت تحمل شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر پیشنهاد کمیته وزارتی وارد نشست وزارتی در اوپک شود، بدون لحظهای تردید، بیگمان من هر تصمیمی را که منافع ملی ما را تهدید کند وتو میکنم تاکید کرد: «بدون لحظهای تردید». «وتو» به این معناست که آن تصمیم قانونی نیست. اگر وتو باشد، آن تصمیم غیر قانونی است.
زنگنه تاکید کرد: من گفتم هر تصمیمی که حتی کوچکترین خطری برای منافع ملی ما داشته باشد، بدون هیچ تردیدی، من سر راه آن خواهم ایستاد. من همانند هر کس دیگری، برای منافع ملی خودم در آنجا هستم. همه همینطور هستند.
این عضو کابینه دولت دوازدهم درباره دیگاه خود نسبت به توافق کنونی اوپک و استمرار آن گفت: واقعا توافق دیگر وجود ندارد و تمام شده است. عمدتا روسیه همراهی کرد تا ۳۰۰ هزار بشکه کاهش دهد و سپس آن ۳۰۰ هزار بشکه را برگرداند و (توافق) تمام شده است. واقعا هیچ توافقی باقی نمانده است. روی سخن من با اوپک است من موضوع زیادی برای گفتن به غیر اوپک ندارم. من اوپک را مورد خطاب قرار میدهم. من به همکاری غیر اوپکیها در آینده احترام می گذارم، اما این مسئله به این نشست پر تبلیغات، تدارکات و هزینه نیاز ندارد.
زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا شما خواهان عضویت دائمی در کمیته وزارتی هستید، گفت: نه برای نهادی که تنها نظارت و بررسی میکند چرا باید به آن احتیاج داشته باشم؟ همه تلاشهای من و همکارانم اکنون بر این جنگ اقتصادی متمرکز است که آمریکا ضد ما آغاز کرده است.
وزیر نفت درباره تفاوت تحریمها در وضع کنونی با تحریم های سال ۲۰۱۱ گفت: در آن زمان با تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد روبهرو بودیم. اکنون تنها قلدری آمریکاست و در آن زمان تحریمهای چند جانبه و بین المللی بود. اکنون هیچ کشوری به جز اسرائیل و دو کشور دیگر در منطقه (دو تا از برادرهای عرب ما)، هیچ کشور دیگری با آمریکا نیست. وی ادامه داد: اکنون، شرایط از یک دیدگاه دشوارتر است و از یک دیدگاه دیگر، آسانتر است. از این دیدگاه دشوارتر است که آمریکا همه تجربههای دفعه پیش را دارد و از همین حالا روی برخی روشها و راههای فرار ما کار کرده است و بنابراین ما باید از روشهای پیچیده تر و جدید استفاده کنیم و آمریکا بسیار پیگیرتر است، بهویژه با توجه به این که آمریکا تصمیم گرفته است تولید را تا حدی زیاد در ماه نوامبر کم کند، حتی به شکلی نمادین. از دید من این بسیار برای آنها نمادین است.
وی با تحلیل وضع کنونی بازار و وضع آن در ماههای آینده گفت: شما باید از جریان تغییر قیمت متوجه شوید. آمریکاییها به شدت تلاش میکنند تا جلو رشد قیمتها را تا ماه نوامبر بگیرند، اما اگر نگاه کنید، روند کنونی قیمتها اکنون افزایشی است و آنها با مداخله قیمت را پایین میآورند، اما اگر آن را به حال خود بگذارند، روند قیمت رو به افزایش است و به افزایش ادامه میدهد. وزیر نفت نفت ۸۰ دلاری را قیمت مناسب برای بازار نفت ایران عنوان کرد و گفت: هر چقدر که قیمت بالاتر برود، برای ما بهتر است، اما بالاتر نمیرود. آمریکا و برخی تولید کنندگان اوپکی با دخالتهای خود امکان آن را نمیدهند.
زنگنه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برخی منابع اعلام کردهاند که عربستان خواهان قیمتهای بالای ۸۰ دلار برای هر بشکه هستند، گفت: نه، هماکنون این گونه نیست، آمریکاییها نمیخواهند که قیمت شاخص نفت خام دابلیو تی آی بالا رود زیرا در این صورت ترامپ و جمهوریخواهان رای نخواهند آورد.
وی افزود: آنها تلاش میکنند قیمت نفت را به ۶۰ دلار برای هر بشکه برسانند، اما باز هم میل قیمتها رو به افزایش است. آنها به محض افزایش قیمتها مقداری از ذخیرهسازیهای نفت خام خود را در جاهای مختلف به بازار سرازیر میکنند تا قیمتها را پایین بیاورند. آنها درباره کارهایی که انجام میدهند حقیقت را نمیگویند.
زنگنه ادامه داد: آمارها و برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا حکایت از این دارد که بازارهای جهانی نفت خام برای بلندمدت تحمل غیبت بشکههای نفت خام ایران را ندارد. بازار تحمل حذف نفت خام ایران از بازارهای جهانی را ندارد.
وزیر نفت در پاسخ به سوالی درباره آینده تحریم ها و برنامه های ایران گفت:در شرایط کنونی نمیخواهم وارد چنین بحثهایی شوم. ترامپ میتواند تحریمها را تعلیق کند و این کار برای او هم خوب است.
خبرنگار بلومبرگ در ادامه از وزیر نفت ایران این سوال را پرسید که نظر شما درباره تناقض بین رفتارها و گفتارهای روسیه چیست، از یک سو تحریمها علیه ایران را محکوم میکنند و از سوی دیگر درباره جبران کمبود عرضه نفت به بازارها جهانی نفت اطمینانخاطر میدهند؟. زنگنه پاسخ داد: این را از خودشان بپرسید، شما باید این موضوع را از خود آنها جویا شوید. زنگنه همچنین درباره درباره شرایط کنونی قرارداد سواپ نفت خام کرکوک عراق و ایران توضیح داد: عملیات سواپ ادامه دارد و نفت خام کرکوک با نفتکشهای جاده پیما دریافت میشود. ضمن اینکه خواهان افزایش مقدار سواپ نفت خام بین ایران و عراق هستیم.
وزیر نفت در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار بلومبرگ مبنی بر اینکه هماکنون شرایط قرارداد فروش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت ایران به روسیه چگونه است؟ گفت: ما خواهان افزایش فروش نفت به همه هستیم.
وی سوال دیگر خبرنگار در خصوص اینکه آیا در شرایط کنونی ایران از ارائه تخفیف بیشتر به مشتریان نفتی خود استفاده میکند؟ اینگونه پاسخ داد: نه خیلی مسئله مهمی نیست.
وزیر نفت ایران در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا میتواند صادرات ایران را صفر کند و یا اینکه این یک بلوف است؟، گفت: من فکر میکنم که بهواقع آقای ترامپ بدون مشورت با کارشناسان حتی درون دولت آمریکا چنین تصمیمی را گرفته که صادرات نفت ایران را به صفر برساند، مصرانه و سرسختانه هم در صدد اجرای آن است. اکنون بهتازگی متوجه شدهاند که این تصمیم شدنی نیست، بنابراین در پی آن هستند که حتی برای یک ماه هم که شده به طور نمادین صادرات ایران را به صفر برسانند، بنابراین آقای ترامپ بهطور جدی و با همه قوای خود در صدد صفر کردن صادرات نفت ایران است. البته این یک طرف ماجراست و ماهم دست و پا بسته نیستیم و افزون بر همه تلاشهایمان معتقدیم که دست خداوند هم در کار است.