حل مشکلات تهران فقط با احیای بافت فرسوده
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، با حضور در شورای شهر تهران، مشکلات تهران را آنالیز کرده پیشنهادهای مهمی در این زمینه ارائه کرد. او می گوید باید بافت فرسوده تهران را احیا کرد تا مشکلات این شهر پایان یابد.
پول نیوز – صبح امروز، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی به صحن شورای شهر تهران رفت و طی سخنانی، نکات مهمی در مورد تهران و شهرسازی آن بیان کرد. در ادامه مهم ترین سخنان آخوندی را که از خلاصه ای از گزارش «ایلنا»ست را می خوانید.
قانون ما را موظف کرده است که امکان جمعیت‌پذیری پایتخت را مورد بازنگری قرار دهیم و مطالعاتی درباره منطقه شهری تهران انجام داده‌ایم که پیشنهاد می‌کنم اعضای شورای شهر تهران و کرج از یافته‌های این مطالعات استفاده کنند. در سال ۱۳۴۵، جمعیت شهر تهران چیزی حدود ۲ میلیون و ۹۸۰ هزار نفر بوده و در پیرامون شهر تهران یعنی کرج نهایتاً ۴۰ هزار نفر سکونت داشتند.در طرح جامع شهر تهران مصوبه سال ۴۵ پیش‌بینی می‌شد که جمعیت شهر تهران به پنج و نیم میلیون نفر در سال ۷۰ برسد که این جمعیت در عمل به ۶.۳ میلیون نفر رسید اما موضوع مهم این بود که جمعیت پیرامون تهران به ۸ میلیون نفر افزایش پیدا کرد به این معنا که ظرف ۲۵ سال به جمعیت تهران ۲.۵ میلیون نفر و به پیرامون آن ۲.۶ میلیون نفر اضافه شد. هر چند که جمعیت‌پذیری شهر تهران تقریباً مطابق با طرح جامع بود اما افزایش جمعیت پیرامون آن فارغ از هرگونه طرحی انجام شد و این روند تا سال ۱۳۹۵ ادامه پیدا کرد.
تاکید دارم که تفکیک تهران و البرز یک خطای سیاسی و استراتژیک غیر قابل بازگشت است. چرا که هنوز جمعیت بین این دو منطقه سیال است و تفکیک این دو منطقه نتوانست جلوی این ارتباطات جمعیتی را بگیرد.
در ۲۵ سال گذشته جمعیت تهران از ۶.۳ میلیون نفر به ۸.۷ میلیون نفر رسید. یعنی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به جمعیت تهران اضافه شد اما آمار قابل توجه این است که جمعیت تهران و پیرامون آن به ۱۶ میلیون نفر افزایش پیدا کرد. یعنی دربازه زمانی سال‌های ۴۵ تا ۹۵ در ظرف ۵۰ سال جمعیت شهر تهران ۳ برابر اما جمعیت پیرامون آن به ۵ برابر رسید. فقط مردم ۴ بخش تهران در منطقه سکونت خود، اشتغال دارند. در این مجموعه شهری، ۴۶ بخش وجود دارد که تنها در چهار بخش آن به اندازه ساکنان منطقه اشتغال وجود دارد. مردم مابقی ۴۲ بخش برای اشتغال باید از سکونتگاه خود خارج شوند. روزانه چیزی حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر از پیرامون وارد تهران می شوند که همین جمعیت در پایان روز از تهران به منطقه سکونت خود برمی‌گردند.
طبق آمار، روزانه ۵۳۰ هزار دستگاه خودرو وارد تهران و از تهران خارج می‌شود. رشد اقتصادی در تهران، ۲۷ درصد بیش از میانگین ملی بوده است و قاعدتاً هرجا که رشد اقتصادی دارد جاذب جمعیت است. در بازه زمانی سال‌های ۸۲ تا ۹۲، حدود ۷۶۰ هزار پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شد.
در این بازهزمانی سالانه چیزی حدود ۲۰۰ هزار پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شده است و اگر متوسط خانوار را ۳.۳ میلیون بگیریم مفهوم این است که در شهر تهران برای بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت‌پذیری پروانه ساختمانی صادر شد. آیا در واقعیت جمعیت شهر تهران رشد داشت؟ در پاسخ باید بگوییم خیر. در حال حاضر باید در تهران ۳.۳ میلیون واحد مسکونی وجود داشته باشد یعنی در حال حاضر تهران باید برای بیش از ۱۰ میلیون نفر ظرفیت جمعیت‌پذیری داشته باشد. در حال حاضر جمعیت منطقه تهران و پیرامون آن شامل استان البرز حدود ۱۶ میلیون نفر است.برآورد ما این است که جمعیت منطقه شهری تهران بزرگ تا سال ۱۴۰۰ به ۱۹ میلیون نفر می‌رسد. افق جمعیتی پیش‌بینی شده برای تهران ۱۰.۵ میلیون نفر است که اگر مدیریت شهری تخلفی در اداره شهر نداشته باشد نهایت جمعیت‌پذیری تهران ۱۲.۵ میلیون نفر خواهد بود.شهرفروشی از این پس بازاری نخواهد داشت. پیش از این هم درسال‌های ۹۳ تا ۹۵ فروش تراکم در تهران بدون مشتری بود.تنها در منطقه یک تهران بیش از ۳۰ هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد. شهرداری‌ها علاقه‌مند نیستند از دولت محلی حرف بزنند چرا که ریسک تامین مالی را نمی‌خواهند بپذیرند.
وقتی کرج را از تهران جدا کردند مقامات مسئول در تهران هیچ واکنشی نشان ندادند چرا که دولت محلی وجود نداشت که بگوید این تفکیک چه بلایی بر سر تهران می‌آورد. در حال حاضر در این منطقه، ۲۲ شهرستان، ۴۶ بخش و ۶۱ شهر وجود دارد که اگر این روند ادامه پیدا کند تا ۲۰ سال آینده، تقسیمات خردتری خواهیم داشت به این معنا که ۴۶ بخش به ۷۲ بخش تبدیل شود و به جای ۲۲ شهر، ۴۴ شهرستان داشته باشیم. در حال حاضر ۱۲۰۰ آبادی در این منطقه وجود دارد به این معنا که ۱۲۰۰ مرجع صدور پروانه ساختمانی در حال فعالیت است و به همین دلیل در ۵۰ سال گذشته جمعیت این منطقه از ۳ میلیون به ۱۶ میلیون رسیده است چرا که اراضی این منطقه تحت کنترل هیچ شهرداری نبوده و معمولاً به صورت تصرفی خانه‌سازی می‌شده است.
اگر به این فهم مشترک نرسیم این تهدید وجود دارد که ۱۳ هزار هکتار از اراضی و منابع تهران از بین برود و در آن خانه‌سازی انجام شود. اگر همین روند پیش برود در آینده با بحران آب در تهران مواجه خواهیم شد. اگر در این ۱۳ هزار هکتار خانه‌سازی انجام شود میزان مصرف آب که در حال حاضر ۴.۸ میلیون مترمکعب در روز است به ۵.۹ میلیون مترمکعب می‌رسد و این یعنی رشد ۲۰ درصدی آب. تهران اساساً امکان رشد ۲۰ درصدی مصرف آب را ندارد.
در دوره‌ای قیمت زمین در تهران به دلیل تمرکز جمعیت به بالای ۲۰ میلیون تومان رسید که اگر می‌توانستیم کیفیت زندگی در حومه شهر و زیرساخت حمل و نقلی آن را افزایش دهیم سوداگری به این حد نمی‌رسید.
به طور قطع باید به فکر مالیات محلی برای اداره شهر تهران باشیم.