حتی پیش از خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها در ابتدای سال 1397، تجارت خارجی ایران و کشورهای اروپایی با مشکلات بانکی و تامین منابع مالی مواجه بود.
به گزارش «هم قلم» ، اینا بروگمان، مدیر بخش بین‌المللی اتحادیه بانک‌های آلمان در مصاحبه‌ای اختصاصی با نشریه «دیدگاه» توضیح می‌دهد که چقدر پیوستن به FATF، چه با وجود تحریم و چه حتی بدون تحریم برای تجارت خارجی اهمیت دارد. بروگمان میگوید اینستکس باید کار خود را جدیتر آغاز کند تا مشخص شود کدام شرکت‌ها و کدام بانک‌ها آن را برای تجارت با ایران می‌پذیرند:
در حالی که آمریکا از برجام خارج شده، کشورهای اروپایی امضاکننده برجام همچنان به آن پایبندند. شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی و آلمانی به دنبال راه‌حل‌های برای تامین مالی کسب‌وکار خود هستند. با این وجود بانک‌های آلمانی بسیاری از تراکنش‌های مالی با ایران پشتیبانی نمی‌کنند. مشکل کجاست که بانک‌های آلمانی از همکاری با ایران می‌پرهیزند؟
بانک‌های آلمانی در اصل میخواهند از مبادلات مالی با ایران پشتیبانی کنند. اما عوامل زیادی در اینجا نقش دارند که چنین کاری را دشوار میکند. شرایط قانونی در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در سال‌های گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. این شرایط پروسه کاری را سخت و به همین دلیل به افزایش هزینه‌های تجارت بین‌المللی منجر شده است. علاوه بر این بر اساس طبقه‌بندی کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF)، ایران همچنان در دسته کشورهای پرریسک است. همین مساله باعث میشود تا ما مجبور باشیم پروسه اعتبارسنجی ویژهای را انجام دهیم. همچنین تحریم‌های آمریکا، فضای بلاتکلیفی به وجود آورده. چرا که تحریم‌های آمریکا و اروپا از زمان خروج این کشور از برجام از یکدیگر بسیار فاصله گرفته‌اند. شرکت‌های آلمانی از قوانین آلمان و اتحادیه اروپا پیروی می‌کنند و البته دوست هم ندارند دسترسی‌شان را به بازار آمریکا از دست بدهند. این که بانک‌ها در این تنگنا چگونه رفتار کنند، به تصمیم خود آنها بر اساس ریسک‌های موجود برمی‌‌گردد.
فکر می‌کنید پیوستن ایران به FATF مشکلات را حل برطرف خواهد کرد؟ یا باز هم کافی نخواهد بود؟
طبقه‌بندی هر کشور توسط کارگروه ویژه اقدام مالی تعیین‌کننده است. ایران هنوز یک کشور پرریسک طبقه‌بندی میشود. بنابراین شرکت‌های آلمانی مجبور می‌‌شوند همه شرایط را در نظر بگیرند؛ مثلا در پروسه تشخیص هویت مشتری. FATF از تلاش‌های ایران برای بهبود شرایط تمجید کرده است. بانک‌ها نیز این را می‌‌دانند. ایران نباید تلاش‌های خود را متوقف کند.
ارزیابی شما از اینستکس چیست؟
این سازوکار که توسط انگلیس، فرانسه و آلمان بنیانگذاری شده یک پیام سیاسی مهم است که میگوید کشورهای اروپایی توانایی آن را دارند که شرکت‌هایشان را فعال و به دور از تاثیر خارجی تحریم‌های آمریکا و مبادلات مالی با موسسات مالی ایرانی را زنده نگه دارند. اما این سازوکار هنوز عملیاتی نشده و نمی‌‌دانیم که شرکت‌ها از آن استفاده خواهند کرد یا نه.
در دیداری که پر فیشر، مدیرعامل اینستکس از اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان داشت به این نکته اشاره کرد که این سازوکار نسبت به تحریم‌های آمریکا در نقطه امن قرار دارد و از سوی آمریکا تهدید نمی‌‌شود. آیا بانک‌هایی که میخواهند با اینستکس همکاری کنند، حاشیه امنی خواهند داشت؟
بله، ما این طور فکر می‌‌کنیم. اینستکس تراکنش‌های مالی برای تبادل کالاهای بشردوستانه را ممکن خواهد کرد، چیزی که با تحریم‌های آمریکا ضدیتی ندارد. بنابراین این به معنی دور زدن تحریم‌های آمریکا نخواهد بود.
اتحادیه بانک‌های آلمان برای تسهیل مبادلات مالی با ایران چه میکند؟
اتحادیه بانک‌های آلمان حافظ منافع بانک‌های خصوصی آلمان است. کاری که ما انجام می‌دهیم، آن است که به بانک‌های خود اطلاع رسانی می‌‌کنیم و امکان تبادل نظر میان نهادهای دولتی آلمانی و آمریکایی و سایر متخصصین را فراهم می‌آوریم. اعضای ما همه با یکدیگر در حال رقابت هستند. بنابراین ما به عنوان اتحادیه امکان آن را نداریم که در تصمیم‌های تجاری اعضای خود دخالت کنیم. هر بانک باید خود تصمیم بگیرد که به کدام تجارت وارد شود. تمرکز ما در مورد تحریم‌ها نیز روی اطلاع رسانی و گفتگوست.
آیا بانک‌هایی وجود دارند که با ایران همکاری کنند؟
اطلاعاتی در این باره ندارم.
به اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان پیشنهاد می‌کنید چگونه روابط با بانک‌های آلمانی را برای اعضای خود را تسهیل کند؟
شما باید همچنان شرایط را زیر نظر بگیرید و تغییرات را به اعضای خود اطلاع رسانی کنید. این می‌تواند از به وسیله سمینارها و همایش‌های اطلاع رسانی انجام پذیرد. همچنین می‌توانید با نهادهای دولتی در تماس باشید تا در جریان پیش‌شرط‌های اطلاعاتی شرکت‌های آلمانی قرار بگیرید.
